ADAM MICKIEWICZ

   PATRON NASZEJ SZKOŁY

ŻYCIE I TWÓRCZOŚĆ

Adam Mickiewicz, herbu Poraj, urodził się 24 grudnia 1798 r. w Zaosiu koło Nowogródka. Pochodził z rodziny drobnoszlacheckiej. Jego ojciec, Mikołaj, był adwokatem sądowym w Nowogródku, matka, Barbara z Majewskich, zajmowała się domem i wychowywaniem dzieci. W skromnym domu państwa Mickiewiczów panowała atmosfera miłości i szacunku. Wiosną 1812 roku szczęsliwe dziciństwo, przerywa śmierć ojca. ( W tym samym roku Adam miał okazję oglądać przemarsz wojsk francuskich przez Litwę).

W 1815 roku Mickiewicz został studentem Uniwersytetu Wileńskiego, gdzie uzyskał solidne wykształcenie w zakresie filologii klasycznej, literatury ojczystej i historii. W okresie studiów w październiku 1817 roku wraz z przyjaciółmi: Tomaszem Zanem, Onufrym Pietruszkiwiczem i Józefem Jeżowskim założył Towarzystwo Filaretów (Miłośników Cnoty). Początkowo za najwąniejsze zadanie Towarzystwa uważano kolężeńską pomoc w nauce i pogłebianiu wiedzy. Z czasem, w wyniku dyskusji na tematy filozoficzne, społeczne i polityczne, za główny cel uznano walkę o wolną ojczyznę. Działałność konspiracyjna wywarła wielki wpływ na Mickiewicza. Owocem literackim tej działalności były dwa słynne wiersze „Pieśń filaretów” (1820)

i „Oda do młodości” (1820). „Oda do młodości stała się manifestem młodego pokolenia, który trafiał do młodzieży, gdyż wyrażał jej entuzjazm, zapał i altruizm.

W 1819 roku Mickiewicz ukończył studia i wyjechał do Kowna, by objąc tam posadę nauczyciela i spłacić dług zaciągnięty na rzecz studiów uniwersyteckich. W czasie wakacji młody Mickiewicz wyjechał do majątku Tuhanowicze, gdzie poznał Marylę Wereszczakównę. Zwykła poczatkowo znajomość Maryli i Adama przerodziła się w wielką romantyczną miłość zakończoną niepowodzeniem. Rodzice Maryli, pochodzący z zamożnej i wpływowej szlachty litewskiej nie zgodzili sie na małżeństwo córki z młodym Adamem, pochodzącym z ubogiej szlachty zaściankowej i wydali ją za hrabiego Puttkamera. Ślady niespełnionej miłości znaleźć można w znaych wierszach Mickiewicza : „Do M...” i „Do przyjaciół”.
W prowincjonalnym Kownie Mickiewicz stworzył pierwsze liczące sie w jego dorobku utwory. W 1822 roku ukazał sie pierwszy tom poezji Mickiewicza, w którym znalazły się „Ballady i romanse” , otwierające nową epokęw lieraturze polskiej: epokę Romantyzmu. W 1823 roku Mickiewicz wydał drugi tom poezji. Zawierał on „Grażynę” i „Dziadów część II i IV”. „Grażyna” to poemat  historyczny z dawnych dziejów Litwy, ukazujący heroizm kobiety walczącej w obronie  swojego honoru i kraju.Bohaterka utworu ,Grażyna, żona księcia Litawora jest przykładem poświęcenia w walce z wrogiem ojczyzny. „Dziadów część II i IV” to dramat nawiązujący do obchodzonego po wsiach litewskich święta zmarłych, czyli Dziadów. Bohaterem jest Gustaw, romantyczny kochanek, który po samobójczej śmierci wraca w dniu zmarłych jako widmo.

        W lipcu 1823 roku w Wilnie rozpoczyna się śledztwo w sprawie tajnych związków młodzieży na Litwie, w wyniku którego aresztowano setki uczniów i studentów. W nocy z 23 na 24 października 1823 roku został aresztowany również Mickiewicz. Przebywał w więzieniu w klasztorze bazylianów do maja 1824 roku. Skazano go za „szerzenie nierozsądnego polskiego nacjonalizmu przy pomocy nauczania” na zesłanie w głąb Rosji.

Najpierw przebywał krótko w Petersburgu, potem na południu Rosji , na Krymie i w Odessie. Tutaj napisał cykl wierszy lirycznych „ Sonety Krymskie” i „ Sonety Odeskie”. Okres od grudnia 1825 do kwietnia 1828 spędził w Moskwie, zatrudniony formalnie w kancelarii generała- gubernatora Golicyna. W Moskwie i w Petersburgu wszedł w środowisko elity intelektualnej i towarzyskiej. Zyskał sławę poety romantycznego, jego improwizację wzbudzały w salonach powszechny zachwyt. Poznał poetów rosyjskich, m. inn. Puszkina, zaprzyjaźnił sie z niektórymi dekabrystami( K. Rylejew, A. Biestużew) . Wiedzę jaką zdobył na temat imperium rosyjskiego, despotyzmu carskiego, wykorzystał w późniejszej twórczości.

W 1828 roku w Petersburgu wydał „Konrada Wallenroda”. Jest to powieść poetycka z dziejów Litwy. Główny bohater Konrad Wallenrod podejmuje samotną walkę z wrogiem swojej ojczyzny. Dla dobra ojczyzny łamie prawa moralne, kieruje się w swoich działaniach podstępem oraz poświęca swoje życie osobiste, a nawet szczęście ukochanej kobiety.

Ostatni rok pobytu w Rosji Mickiewicz spędził w Petersburgu. Dzięki pomocy zaprzyjaźnionych Rosjan uzyskał paszport i w maju 1829r.  na angielskim parowcu płynącym do Hamburga , opuścił Rosję.

Następnie podróżował po Europie. Zwiedził Czechy, Niemcy, Włochy i Szwajcarię. W Rzymie zastała go wiadomość o wybuchu powstania listopadowego. W 1831 roku przyjechał do Wielkopolski z zamiarem przekroczenia granicy i udania się do ogarniętego powstaniem Królestwa Polskiego, lecz ostatecznie pozostał w Dreźnie do roku 1832. Spotkania z powsatńcami w Dreźnie natchnęły go do napisania słynnej „Reduty Ordona” i wiersza „Smierć pułkownika”. Ukończył też III część „Dziadów”, w której odżyły wspomnienia z wileńskiego procesu młodzieży.

W lipcu 1832 r Mickiewicz osiedlił sie w Paryżu, w którym z niewielkimi przerwami spędził resztę życia. Został członkiem Towarzystwa Literackiego, Towarzystwa Litwy i Ziem Ruskich, w 1833 był redaktorem i głownym publicystą „Pielgrzyma Polskiego”. Swoje przemyślenia na temat misji Polski i zadań emigracji zawarł w „Księgach narodu i pielgrzymstwa Polskiego”.(1832).

           W 1834 roku Adam Mickiewicz ożenił się z Celiną Szymanowską (miał z nią sześcioro dzieci). W tym samym roku wydał „Pana Tadeusza”- polską epopeję narodową. Mickiewicz w mistrzowski sposób opisał w niej swą tęsknotę i miłość do kraju lat dziecięcych oraz przedstawił życie i obyczaje szłachty w schyłkowym okresie Rzeczypospolitej na tle wydarzeń historycznych. Jednak od roku 1834 rozpoczął sie trudny okres w życiu Mickiewicza. „Pan Tadeusz” został źle przyjęty przez środowisko emigracyjne, żona podupadła na zdrowiu, w domu zapanowała straszliwa bieda. Od kłopotów Mickiewicz ucieka w religię i mistykę. Z trudnej sytuacji wybawiła go propozycja wykładów z lieratury rzymskiej w szwajcarskiej Lozannie. W Lozannie powstały ostatnie utwory poetyckie Mickiewicza- cykl bardzo osobistych , wręcz intymnych wierszy pod wspólnym tytułem „Liryki lozańskie”.

Po roku poeta zdecydował sie na powrót do Paryża, gdzie objął katedrę języków słowiańskich w College de France,  wygłaszał tam tzw. prelekcje paryskie. Wykłady Mickiewicza  cieszyły się wielką popularnością, uczestniczyli w nich znani twórcy i działacze  między innymi George Sand. Ze względu na pozycję społeczną  i aktywność w polskich środowiskach patriotycznych Adam Mickiewicz uznany został za czołowego reprezentanta tzw. Wielkiej Emigracji.

W 1841 roku Mickiewicz poznał Andrzeja Towiańskiego- mistyka , wierzącego ,że opatrzność zesłała go na ziemię dla głoszenia „dobrej nowiny”. Poglądy Towiańskiego,  bardzo mgliste i pokretne, wywarły jednak wielkie wrażenie na Mickiewiczu. Głosił poglądy Towiańskiego na uczelni, za co został usuniety z pracy.

W 1848 r w Europie wybuchła Wiosna Ludów. Mickiewicz wyjechał do Włoch, gdzie w Lombardii u boku Józefa Wysockiego, stworzył Legion Polski do walki z Austrią. Wkrótce powrócił do Paryża, aby podjąć kolejną akcję polityczną. Wraz z grupą przedstawicieli różnych narodów założył w 1849 roku dziennik „Trybuna Ludów”, którego został redaktorem. Jednak  presja dyplomacji rosyjskiej doprowadziła do usunięcia Mickiewicza z redakcji gazety. Poecie obdarzonemu gromadką dzieic i chorą żoną ponownie zaczęła grozić nędza. W 1852 r otrzymał posadę i mieszkanie w bibliotece Arsenału.

Po śmierci żony w 1855 r zostawil nieletnie dzieic w Paryżu i udał sie do Turcji, by wesprzeć akcję organizowania legionu polskiego do walki z Rosją. Rozgoryczony politycznymi starciami, zmęczony fizycznie i psychicznie nieoczekiwanie umarł 26 listopada 1855 r. w Stambule, prawdopodobnie na cholerę. Zwłoki zostały przewiezione do Francji i pochowane na cmentarzu w Montmorency.

W 1890 r. prochy Mickiewicza sprowadzono do Krakowa , gdzie z woli narodu zostały złożóne na Wawelu.

Polska Sobotnia Szkoła w Stamford , CT z dumą nosi imię Adama Mickiewicza, polskiego barda, który mocno wierzył w wolną Polskę i był jednym z najważniejszych poetów europejskiego Romantyzmu. Jego utwory broniły najwyższych wartości humanistycznych, uczyły patriotyzmu, zachęcały do walki i wzruszały pięknem słowa.

Opr.  Kazimiera Ferenc/dyrektor szkoły

Dorota  Gałązka

Adam Mickiewicz  was born on December 24, 1789 in Zaosie, near Nowogrod. Mickiewicz was born into a family of minor nobility to father Mikolaj, and mother Barbara. His father Mikolaj was a lawyer in Nowogrod, and his mother Barbara (maiden name Majewska) was the daughter of an economist in Czombrow. Mickiewicz attended a local school district run by the Dominicans in Nowogrod between 1807-1815. After he finished his education at the school district in 1815, he enrolled at the Imperial University of Vilnius where he studied the physical sciences mathematics. Aside from pursuing his education, he attended lectures on Moral Philosophy, Politics and Liberal Arts.
The advent of his father’s death took a major toll on his finances and his education.
As a result, he joined a Teaching Seminar at the University level which would guarantee his employment at imperial schools. During the course of his studies, Mickiewicz and some of his friends created a secret                             organization known as the Pilomaths. In early November 1823, Mickiewicz was arrested and convicted of spreading unreasonable Polish nationalism through his teaching. He was imprisoned at The Basilian Monastery until May,1824. He was then banished to central Russia, where his options, were of residence alone.
During the 19th century, Mickiewicz had developed a profound love for the young Maryla Wereszczakowna. She was born into a very wealthy and influential Lithuanian family to which Mickiewicz paled in comparison. Despite this, traces of his love for her are evident in some of his most famous lines. “ FOR M …..AND FRIENDS”.
The five years Mickiewicz spent in Russian played a very significant role in his life. He spent a lot of his time moving from one place to another. Of the places he had visited, Crimean would prove to be most influential.                        After all, it had inspired a collection of sonnets under that very title, „Crimean sonnets.” After some time he became a famous romantic poet whose improvisations aroused widespread admiration, including that of fellow poets such as, Pushkin, Rylejew K and A. Biestuzew. In 1826 he would successfully publish his sonnets in Moscow and in 1828 “Konrad Wallenrod“ in Petersburg.  Aside from his art, He divided his time doing other intriguing things as well. Among them, He had worked at the Governor General Golitsyn’s office (from December 1825 to April1828) and joined a group of the intellectual and social elite. His last year in Russia was spent in Petersburg where he would eventually get his passport and sail   to Hamburg.

After he arrived in Germany in 1829, he spent his time visiting other countries. After two years, he desired to return to Poland. Caught up in uprising, he stayed in Drezno until 1832, the place where he would write the third part of his poem, „Dziady.” That same year, Mickiewicz moved to Paris and would stay there for the rest of his life. In Paris, he became a member of the Literary Society of the Lithuanian and Russian lands and would also involve himself in emigration. In 1833 he would become the editor and chief publicist of Polish Pilgrim. This was a very personal task for him in terms of emigration and it was evident in his book titled, „Book of Polish Nation and Polish Pilgrim” (1832).  Two years later he published his national epic “Pan Tadeusz”. He continued his involvement with emigration in the years that followed by writing articles and journals with his fellow emigration activists.

In 1834 Mickiewicz would marry and bear 5 children with Celina Szymanowska (two daughters: Maria and Helena and four sons named Jan, Wladyslaw, Aleksander and Jozef).  In 1839-1840 he would become a Professor of Latin Literature in Lausanne, Switzerland. He also became appointed to the newly founded chair of Slavic Languages and Literature at the College de France. A few years later in 1841-1844, he became the president of Literary Society of the History Department in Paris. His contribution, insight and participation among Polish patriotic circles had deemed Mickiewicz as a widely recognized representative of the so-called „Great Emigration”.

In 1841 Mickiewicz became involved with the founder and representative of Polish Massionism- Andrzej Towiański. Towiański was the main proponent and leader of a group called “God’s affairs”. In 1844, French authorities suspended Mickiewicz as a professor due to his political involvement in this group. His lectures openly criticized the Catholic Church for betraying Christian principles (lecture IV), and praised Napoleon.

In 1847 Mickiewicz parted ways with Towiański and would eventually stand at the side of Józef Wysocki in efforts of helping him organize legions.

In 1852 he was given a post in The Arsenal Library.

After his wife’s death in 1855, he left his under-age children in Paris in order to support the legions fighting against Russia. Through bitter political clashes, a physically and mentally tired Mickiewicz, died on November 26, 1855 due to cholera in Istanbul. His body was transported to France and buried at the cemetery in Montmartre. In 1890 his coffin was transported to Wawel Cathedral in Cracow.

Polish Saturday School in Stamford, CT proudly bears the name of Adam Mickiewicz, the Polish bard who strongly believed in the freedom of Poland and was one of the most important European romantic poets.

Translated by Beata Terepka